Υποτακτική Αρχαίων Ελληνικών Ε.Φ. και Μ.Φ

Για όσους ενδιαφέρονται από το Β1 Γυμνασίου (και όχι μόνο...)

Ενεργητική Φωνή

Παρατηρήσεις

    1. Όταν πριν από το -ω της κατάληξης του ρήματος υπάρχει φωνήεν, ο αόριστος της

υποτακτικής τελειώνει σε -σω : 

 παιδεύω → παιδεύσω, δουλεύω → δουλεύσω

και ο παρακείμενος σε  -κω ή -κώς ὦ :

πεπαιδεύκω ή πεπαιδευκώς ὦ, δεδουλεύκω ή δεδουλευκώς ὦ.

    2. Όταν το ρήμα τελειώνει σε -κω (= διώκω), -γω (= λήγω), -χω (= ἐλέγχω), -ττω ή            -σσω (= πράττω, φυλάττω), ο αόριστος υποτακτικής τελειώνει σε   -ξω :

διώξω  / λήξω  / ἐλέγξω  / πράξω / φυλάξω 

και ο παρακείμενος σε -χω ή   -χώς ὦ :

δεδιώχω ή δεδιωχώς ὦ / ἠλέγχω ή ἠλεγχώς ὦ / πεπράχω ή πεπραχώς ὦ / πεφυλάχω ή πεφυλαχώς ὦ.

    3. Όταν το ρήμα τελειώνει σε - πω (= λείπω), - βω (= τρίβω), -φω (= γράφω), -πτω (= κρύπτω), ο αόριστος υποτακτικής τελειώνει σε -ψω :

λείψω / τρίψω / γράψω / κρύψω

και  ο παρακείμενος τελειώνει σε -φω ή -φώς ὦ :

λελείφω ή λελειφώς ὦ / τετρίφω ή τετριφώς ὦ / γεγράφω ή γεγραφώς ὦ / κεκρύφω ή κεκρυφώς ὦ.

    4.  Όταν το ρήμα τελειώνει σε -τω (= ἀνύτω), -δω (= σπεύδω), -θω (= πείθω), -ζω (= σχίζω), ο αόριστος υποτακτικής τελειώνει σε -σω :

ἀνύσω - σπεύσω - πείσω -  σχίσω

και ο παρακείμενος τελειώνει σε -κω ή -κώς ὦ :

ἠνύκω ή ἠνυκώς ὦ / ἐσπεύκω ή ἐσπευκώς ὦ  / πεπείκω ή πεπεικώς ὦ / ἐσχίκω ή ἐσχικώς ὦ. 

                 

Υ Π Ο Τ Α Κ Τ Ι Κ Η  Ε Ν Ε Ρ Γ Η Τ Ι Κ Η Σ  Φ Ω Ν Η Σ

 1) ΡΗΜΑ : διώκω

	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΑΟΡΙΣΤΟΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
(ἐγώ)	διώκω	διώξω	δεδιώχω      ή  δεδιωχώς ὦ
(σύ)	διώκῃς	διώξῃς	δεδιώχῃς     ή  δεδιωχώς ᾖς
(οὗτος)	διώκῃ	διώξῃ	δεδιώχῃ      ή  δεδιωχώς  ᾖ
(ἡμεῖς)	διώκωμεν	διώξωμεν	δεδιώχωμεν   ή  δεδιωχότες ὦμεν
(ὑμεῖς)	διώκητε	διώξητε	δεδιώχητε    ή  δεδιωχότες ἦτε
(οὗτοι)	διώκωσι(ν)	διώξωσι(ν)	δεδιώχωσι(ν) ή  δεδιωχότες ὦσι(ν)

2) ΡΗΜΑ : γράφω  

	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΑΟΡΙΣΤΟΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
(ἐγώ)	γράφω	γράψω	γεγράφω      ή  γεγραφώς ὦ
(σύ)	γράφῃς	γράψῃς	γεγράφῃς     ή  γεγραφώς ᾖς
(οὗτος)	γράφῃ	γράψῃ	γεγράφῃ      ή  γεγραφώς  ᾖ
(ἡμεῖς)	γράφωμεν	γράψωμεν	γεγράφωμεν   ή  γεγραφότες ὦμεν
(ὑμεῖς)	γράφητε	γράψητε	γεγράφητε    ή  γεγραφότες ἦτε
(οὗτοι)	γράφωσι(ν)	γράψωσι(ν)	γεγράφωσι(ν) ή  γεγραφότες ὦσι(ν)

                

   

3) ΡΗΜΑ : πείθω

	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΑΟΡΙΣΤΟΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
(ἐγώ)	πείθω	πείσω	πεπείκω      ή  πεπεικώς ὦ
(σύ)	πείθῃς	πείσῃς	πεπείκῃς     ή  πεπεικώς ᾖς
(οὗτος)	πείθῃ	πείσῃ	πεπείκῃ      ή  πεπεικώς ᾖ
(ἡμεῖς)	πείθωμεν	πείσωμεν	πεπείκωμεν   ή  πεπεικότες ὦμεν
(ὑμεῖς)	πείθητε	πείσητε	πεπείκητε    ή  πεπεικότες ἦτε
(οὗτοι)	πείθωσι(ν)	πείσωσι(ν)	πεπείκωσι(ν) ή  πεπεικότες ὦσι(ν)

Μέση Φωνή

 1. Όταν πριν από το -ω της κατάληξης του ρήματος υπάρχει φωνήεν, ο αόριστος της μέσης υποτακτικής τελειώνει σε -σωμαι :

παιδεύω → παιδεύσωμαι, δουλεύω →  δουλεύσωμαι

και ο παρακείμενος σε    -μένος ὦ :

πεπαιδευμένος ὦ,  δεδουλευμένος ὦ.

    2. Όταν το ρήμα τελειώνει σε -κω (= διώκω) , -γω (= λήγω) , -χω (= ἐλέγχω) , -ττω ή -σσω (= πράττω, πυρέσσω), ο αόριστος μέσης υποτακτικής τελειώνει σε -ξωμαι : διώξωμαι /λήξωμαι / ἐλέγξωμαι / πράξωμαι /πυρέξωμαι, 

και ο παρακείμενος σε -γμένος (θηλ. -γμένη / ουδ. -γμένον) ὦ :

δεδιωγμένος ὦ / λεληγμένος ὦ / ἠλεγμένος ὦ / πεπραγμένος ὦ, κλπ.

    3. Όταν το ρήμα τελειώνει σε - πω (= λείπω),- βω (= τρίβω), -φω (= γράφω),  -πτω (= κρύπτω),  ο αόριστος μέσης υποτακτικής τελειώνει σε - ψωμαι :

λείψωμαι -  τρίψωμαι - γράψωμαι - κρύψωμαι

και ο παρακείμενος σε  -μμένος ὦ :

λελειμμένος ὦ / τετριμμένος ὦ / γεγραμμένος ὦ / κεκρυμμένος ὦ.

    4.  Όταν το ρήμα τελειώνει σε -τω (= ἀνύτω) ,-δω (= σπεύδω), -θω (= πείθω),-ζω (= σχίζω), ο αόριστος μέσης φωνής τελειώνει σε –σωμαι :

πείσωμαι – σχίσωμαι 

και ο παρακείμενος μέσης φωνής σε -σμένος ὦ (θηλ. -σμένη ὦ, ουδ. -σμένον ὦ) :

ἠνυσμένος ὦ - ἐσπευσμένος ὦ - πεπεισμένος ὦ - ἐσχισμένος ὦ.

	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΑΟΡΙΣΤΟΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
(ἐγώ)	διώκωμαι	διώξωμαι	δεδιωγμένος  ὦ
(σύ)	διώκῃ	διώξῃ	δεδιωγμένος  ᾖς
(οὗτος)	διώκηται	διώξηται	δεδιωγμένος  ᾖ
(ἡμεῖς)	διωκώμεθα	διωξώμεθα	δεδιωγμένοι  ὦμεν
(ὑμεῖς)	διώκησθε	διώξησθε	δεδιωγμένοι  ἦτε
(οὗτοι)	διώκωνται	διώξωνται	δεδιωγμένοι ὦσι(ν)

	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΑΟΡΙΣΤΟΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
(ἐγώ)	γράφωμαι	γράψωμαι	γεγραμμένος ὦ
(σύ)	γράφῃ	γράψῃ	γεγραμμένος ᾖς
(οὗτος)	γράφηται	γράψηται	γεγραμμένος ᾖ
(ἡμεῖς)	γραφώμεθα	γραψώμεθα	γεγραμμένοι ὦμεν
(ὑμεῖς)	γράφησθε	γράψησθε	γεγραμμένοι ἦτε
(οὗτοι)	γράφωνται	γράψωνται	γεγραμμένοι ὦσι(ν)

	ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΑΟΡΙΣΤΟΣ	ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
(ἐγώ)	πείθωμαι	πείσωμαι	πεπεισμένος ὦ
(σύ)	πείθῃ	πείσῃ	πεπεισμένος ᾖς
(οὗτος)	πείθηται	πείσηται	πεπεισμένος ᾖ
(ἡμεῖς)	πειθώμεθα	πεισώμεθα	πεπεισμένοι ὦμεν
(ὑμεῖς)	πείθησθε	πείσησθε	πεπεισμένοι ἦτε
(οὗτοι)	πείθωνται	πείσωνται	πεπεισμένοι ὦσι(ν)

Ασκήσεις στον Αόριστο Β'

• Να σχηματίσετε τους τύπους που ζητούνται στον αόριστο β΄:

1. ἄγω: γ΄ πληθυντικό οριστικής
2. αἱρῶ: β΄ πληθυντικό υποτακτικής
3. ἁμαρτάνω: γ΄ ενικό ευκτικής 
4. λέγω: β΄ ενικό προστακτικής 
5. γίγνομαι: α΄ πληθυντικό υποτακτικής 
6. ἔρχομαι: απαρέμφατο 
7. ἐρωτῶ: β΄ ενικό οριστικής
8. εὑρίσκομαι: β΄ πληθυντικό προστακτικής
9. λανθάνομαι: γενική ενικού της μετοχής θηλυκού γένους
10. πυνθάνομαι: β΄ενικό υποτακτικής

-----------------------------------------------------------------------------------------------------

• Να συμπληρωθούν οι πίνακες:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ	ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ	ΑΟΡΙΣΤΟΣ Β΄
τυγχάνω	ἐτύγχανον	ἔτυχον
λαμβάνουσι
	ἐμάνθανε
ἄγεις
ἁμαρτάνετε
		ἐπάθομεν
τρέπομαι
	ἐγίγνου
γίννεσθαι
		παθών
		ἁμαρτόντες
πίπτειν

ΟΡΙΣΤΙΚΗ	ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ	ΕΥΚΤΙΚΗ	ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
	βάλω
εἶπες
ἡμάρτετε
		ἔλθοιεν
εἶδε
	μάθωμεν

ΟΡΙΣΤΙΚΗ	ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ	ΕΥΚΤΙΚΗ	ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
ἠγαγόμην
ἐλαβόμεθα
		βάλοιτο
	τράπωνται
	γένῃ
εὕρεσθε